OPEN OPROEP
OPEN OPROEP
De winnaar is bekend!
De jury heeft eind maart drie inzendingen geselecteerd voor verdere uitwerking in de tweede ronde van de Open Oproep Kennisregio aan Zee. Hier zijn drie heel verschillende visies op de toekomst van de Kennisregio aan Zee in 2070 uitgekomen die allen prikkelen en discussie oproepen. Op de eindmanifestatie van 12 oktober is Hollands Meesterschap als winnaar aangewezen.
Hollands Meesterschap
Een nieuwe definitie van vooruitgang gloort aan de horizon. In 2070 stellen wij een maatschappij voor waar welvaart, groei en kennis breder worden gedefinieerd en gedragen. Welvaart waarin welzijn vooropstaat. Groei die de planeet beter achterlaat. Praktische en theoretische kennis die een gelijkwaardige beloning en sociale status hebben. Waar Meesterschap de basis vormt van een nieuwe, circulaire betekeniseconomie.
De rol van kennisdistricten is in 2070 aanzienlijk veranderd. De kennishubs van nu werken straks als een netwerk van gildes waar menselijke cognitieve, creatieve, emotionele, tactiele én artificiële intelligentie elkaar versterken. Statusverschillen tussen praktisch en theoretisch geschoolden zijn verleden tijd en zorg voor elkaar en voor de natuur leidt tot een economie die kansen biedt voor iedereen. Deze nieuwe kenniseconomie is een bron van brede welvaart in de regio. Kennishubs werken als katalysator voor een nieuw soort stad waar werken, leren en maken veel meer verweven zijn en verschillende type kennis elkaar vinden. Elke innovatie gaat gepaard met een gezonde leefomgeving die aan een brede groep voordelen biedt.
In deze studie verkennen we de droom van de kenniseconomie van morgen vanuit verschillende invalshoeken, maar altijd integraal; de futuroloog schetst een beeldend scenario van een nieuwe maatschappij. De econoom verankert de principes van brede welvaart en duurzame ontwikkeling. De landschapsarchitect vertaalt de droom naar ruimtelijke ingrepen over verschillende schalen, van regio tot campus tot gebouw. Samen dromen we over een nieuwe generatie Hollandse meesters die met een diversiteit aan intelligenties, kennis en vaardigheden het fundament zullen zijn voor inclusieve en duurzame samenleving.
Hollands Meesterschap is een inzending van Marit Noest (Karres en Brands), Edwin Gardner (studio monnik), Christiaan Fruneaux (studio monnik), Charan van Krevel (Radboud Universiteit) en Darius Reznek (Karres en Brands).
De Kennisboom
Innovatie is van alle tijden. In de 17e eeuw werd geëxperimenteerd op het Scheveningse strand met een zeilwagen. Wat wordt de zeilwagen van de huidige tijd?
De Kennisregio is uniek door de hoge stedelijke dichtheid en de onderlinge verbinding tussen wonen, werken en recreatie. De diverse landschappen liggen centraal: ze zijn de proeftuin van de regio. De eigen relatie met stedelijke kernen bepalend voor de identiteit van de regio. Hier is nog ruimte voor verbetering door de aanwezige kennisinstituten in de regio meer te vertakken en verder tot bloei te laten komen.
In 2070 is de Kennisboom een volgroeid stedelijk netwerk waarbij Den Haag een centrale positie inneemt. Aftakkingen lopen alle richtingen op met diverse bedrijven en instituten in symbiose met elkaar verbonden. De stam van de Kennisboom staat stevig verankerd in het duinlandschap en de wortels lopen ver de zee op. De Kennisboom heeft als fundament de stedelijke stuwende economie rondom hoogopgeleiden, maar is ook een drager voor de stedelijk verzorgende economie rondom meer praktisch geschoolden. Alleen door de kennisregio zo inclusief en breed in te richten ontstaat een voedingsbodem voor brede welvaart.
We zien de Kennisboom zich ontwikkelen binnen de grenzen van het stedelijke landschap waarin het opereert. Het ontwikkelen van de economie op een inclusieve niveau vraagt om een specifieke positionering, in verhouding tot lokale opgaven zoals de drinkwatervoorziening, energieopwekking en voedselzekerheid. Integraliteit en innovatie essentieel. Het economisch ecosysteem van de Kennisboom is in balans met het natuurlijke ecosysteem; alleen dan is een duurzame, veerkrachtige toekomst mogelijk.
De Kennisboom is een inzending van Abel Coenen (ECHO urban design), Robbert Jan van der Veen (ECHO urban design), Anna Kozera (ECHO urban design), Lieke Marijnissen (ECHO urban design), Antoinette Kemper (Rebel) en Gert Jan Fernhout (Rebel).
Overal en voor iedereen
De regio Den Haag - Leiden - Zoetermeer - Delft loopt sociaal-economisch steeds verder achterop bij de regio’s Amsterdam, Utrecht, Rotterdam en Eindhoven. Het lijkt kansrijker te streven naar de titel van beste leefregio, in plaats van de succesvolste economische regio te willen worden.
De huidige regio heeft geen sterke interne stuctuur en de landschappelijke kwaliteiten zijn aan het verdwijnen. Met de dreiging van de stijgende zeespiegel, de opkomst van de robotisering en de grote regionale verschillen tussen enerzijds de (internationale) elite en anderzijds de totale onderkant van de maatschappelijke ladder ligt er een onvermijdelijke opgave voor de toekomst.
Het is mogelijk de ruimtelijk-economische structuur te versterken en daarbij de kennis en expertise van universiteiten, hogescholen, instituten en bedrijfsleven in te zetten voor het beantwoorden van die opgaven. Kennis gebruiken om het goede te doen, regionaal maar ook door het goede voorbeeld hiermee te geven.
De ruimtelijke ingrepen beslaan diverse schaalniveaus: op het hoogste niveau een veilige corridor met polycentrische verbindingen en landelijke aantakking, op regionaal niveau een koppeling tussen bodem, water en gebruik en de stijgende zeespiegel, op het lokale niveau het verbinden van hoofd en handen, jong en oud, ervaren en groen, metropolitaan en lokaal, via een gesuperponeerd stelsel van 10 meter boven het maaiveld gelegen ontwikkelassen en kennishallen.
Het landschap is natuurlijker en dynamischer en vormt opnieuw de ondergrond voor menselijk gebruik. Wonen, werken, landbouw, recreëren en natuur vinden hun natuurlijke plek. De zee is daar belangrijk onderdeel in, de schoonheid en de poëzie, de reflectie van het licht, de dynamiek van golven en eb en vloed.
Zodoende ontstaat er overal in de regio kwaliteit van leven, nieuwe verdienmodellen en arbeidskansen, en voor ieder individu is de brede(re) welvaart binnen bereik. De boegbeelden van dit verhaal zijn de aandachtstrekkers: het realiseren van de Kennishallen, de Hautemann-boulevards - die zich net als zijn verre familielid niets aantrekken van de huidige (hoogte) situatie-, de mogelijke transitie van Zoetermeer tot zeemeermin, het doorsteken van de duinen bij Wassenaar - om de Zee ook echt bij de regionale identiteit te betrekken, de nieuwe A4-mantelgoot die de randstad verbonden houdt en linkt met de drogere delen van de delta. Deze beelden zijn bedoeld om het gesprek om gang te helpen, de (kennis)agenda op te stellen, erachter te komen wat we echt belangrijk vinden als het om de toekomst gaat.
Overal en voor iedereen is een inzending van Erik Anton de Graaf (E&T advies en ontwerp) en Tom van der Eng (bureau van der eng).
Samenstelling van de jury
Hilde Blank
Hilde is stedenbouwkundige, directeur en eigenaar van BVR Adviseurs Ruimtelijke Ontwikkeling in Rotterdam. Daarnaast is ze kwartiermaker stadsstedenbouwer Den Haag en was ze van 2017 tot 2021 stadsbouwmeester van Leiden.
Paul Schenderling
Paul is econoom, oprichter van de denktank Postgroei Nederland en schrijver van het boek ‘Er is leven na de groei: Hoe we onze toekomst realistisch veiligstellen’. Hij adviseert als senior consultant bij Berenschot over sociale en ecologische vraagstukken vanuit een economische invalshoek.
Merten Nefs
Merten is architect en promoveert bij de TU Delft en Erasmus School of Economics op ‘Landscapes of Trade’. Bij de Vereniging Deltametropool werkte hij aan vraagstukken over de relatie tussen mobiliteit en verstedelijking, en tussen de kenniseconomie en de kwaliteit van de leefomgeving en het Nederlandse landschap.
Marcel Wijermans
Marcel is landschapsarchitect. Hij is recent gepensioneerd beleidsadviseur bij de gemeente Den Haag en heeft twintig jaar ervaring als ruimtelijk strateeg in de Haagse regio. Daarvoor was hij werkzaam als onderzoeker bij Alterra en als beleidsadviseur bij de toenmalige Rijksplanologische Dienst van het Ministerie van VROM.
Helma Born
Helma is gebiedsontwikkelaar en is directeur regio zuidwest van BPD Gebiedsontwikkeling. Zij was zes jaar lang programmadirecteur van de Master City Developer. Bij Procap adviseurs & projectmanagers was Helma tot 2021 directeur en eigenaar